Gdańsk Kraan

De Kraan van Gdansk – is een van de oudste waterpoorten van Gdansk. Hij sluit de Szeroka Straat af van de rivier de Motława. Hij werd tegelijkertijd ontworpen als stadspoort en havenkraan. Bovendien was het ontworpen om een defensieve functie te hebben. Dit werd de oorzaak van een geschil met de Teutoonse Ridders, die geen andere versterkte gebouwen in de buurt van hun kasteel wilden zien. Uiteindelijk werd de poortvesting in 1444, na slechts twee jaar bouwen, over de bezwaren van de Orde heen gebouwd. Hoe massief het bouwwerk is, blijkt het beste uit de cijfers – het gebouw was oorspronkelijk 28 meter hoog (nu 30) en 10 meter breed, en de muren waren tot wel 4 meter dik aan de voet van de torens! De defensieve aard van het poortgebouw wordt ook aangegeven door het kleine aantal ramen en de schietgaten voor het afvuren van zware wapens (onder) en lichte wapens (boven). De houten structuur die kenmerkend is voor dit gebouw en uitsteekt in de richting van Długi Pobrzeże (Lange Kade), de zogenaamde erker, is een afdekking voor de kraanuitrusting, bestaande uit twee paar hijswielen, waarvan de grootste een diameter van 6,5 meter had. Ze werden gebruikt om goederen met een gewicht tot 2 ton te laden en om schepen die op de rivier de Motlawa stonden te laten uitvaren. In de middeleeuwen was de kraan van Gdańsk de grootste havenkraan van Europa.
Het militaire belang van de kraan nam af aan het begin van de 17e eeuw en in de 19e eeuw had hij alleen nog een ondersteunende functie als havenfaciliteit – hij werd nog steeds gebruikt om de achtersteven van schepen op te hijsen tijdens het onderhoud. Het gebouw werd aangepast voor woondoeleinden. Als gevolg van de oorlogsinspanningen werd het verwoest. De houten erker brandde af en de meeste muren werden opgeblazen. Het werd herbouwd in de jaren 1950, waarbij het uiterlijk werd overgenomen van een illustratie uit 1601, en huisvest nu een afdeling van het Nationaal Scheepvaartmuseum. Onder andere het kraanmechanisme is open voor het publiek.